TAZE FASULYE YETİŞTİRİCİLİĞİ

Taze Fasulye Yetiştiriciliği

İKLİM ve TOPRAK İSTEĞİ
İklim isteği yönünden hassas olup özellikle bazı dönemlerinde çevre şartlarına karşı çok duyarlıdırlar. Ilık iklim sebzesidir. Çimlenme için yüksek sıcaklık isterler. Sıcaklık sıfırın altında 2-3 ºC`ye düştüğünde büyük zarar görür. Buna karşılık çiçeklenme ve meyve bağlama dönemlerinde yüksek sıcaklık büyük zararlara yol açar, verim ve kalite çok önemli ölçüde düşer. Meyve bağlama döneminde 18-25 ºC sıcaklıklar optimum meyve tutumu ve gelişmesini sağlar. 

Toprak istekleri bakımından seçici bir bitki değildir. Çok hafif topraklar dışında her toprakta yetiştirilebilir. Ancak organik madde yönünden zengin, yumuşak, iyi havalanan ve su tutma kapasitesi yüksek olan topraklarda daha başarılı sonuç verir. Potasyumca zengin toraklarda yetiştirilen fasulyelerde (taze- kuru) kalite belirgin bir şekilde artar. Toprak iyi hazırlanmalıdır. Kesekli bırakılırsa, çimlenme sırasında, çimlenen taneler üzerine ağırlık yapar ve çimlenmeye engel olur. Kaymak bağlama özelliğine sahip topraklarda özellikle tohumun çimlenme döneminde düşen yağışlar önemli çimlenme zorluklarına yol açar. Bu sebepten dolayı kaymak tabakası kırılmalıdır. Fazla asit karakterli topraklardan hoşlanmaz. Toprak reaksiyonunun pH 5,5-6,7 olduğu yerlerde en iyi ürün alınmaktadır . 

EKİM ve BAKIM
Sıra arası 50-60 cm, sıra üzeri 20-25 cm olacak şekilde toprağın tav seviyesinin 3-5 cm altına tohum ekimi yapılır.Fasulye tohumlarında çimlenme sırasında fasulye sineği büyük zarara yol açabilir. Bu nedenle tohumun ekim öncesi mutlaka ilaçlanması gerekir. Dekara kullanılan tohum, ekim sıklığı ve özellikle de çeşidin dane iriliğine bağlı olmak üzere 6-18 kg arasında değişir. Fasulye tohumları uygun çevre şartlarında 6-8 gün içinde çimlenir. Bitkiler toprak üstüne çıkar. Bitki gelişmesi oldukça hızlı olur. Bitkiler ilk hakiki yapraklarını geliştirdiğinde ilk çapa yapılır. Yağış, yabani ot ve toprağın o anki durumu dikkate alınarak 2-3 hafta sonra ikinci çapa yapılır. Suni gübre kullanılacaksa gübrenin tamamı bir defada ve ekimden 2-3 hafta önce sürümle toprağa karıştırılmalıdır. 

SULAMA
İlk fasulye meyveleri görülünceye kadar mümkün olduğunca sulamadan kaçınılmalıdır. Fasulyeler ilk meyve vermeye kadar hassas bir bünyeye sahiptir. Fazla su bitkilerde hemen sararma ve büyümede duraklama yaratır. Bu devrelerde hava şartlarının etkisi ile mutlaka su vermek gerektiği taktirde fazla olmamak koşuluyla bir iki defa sulama yapmak gerekir. Fasulyelerde çiçek açıp ilk ürünler görülmeye başladıktan sonra sulama işine de düzenli olarak başlanmalıdır. Hava durumuna göre 4-5 gün ara ile yeterli miktarda sulama yapılırsa ürünün miktar ve kalitesi de o ölçüde iyi olur.

HASAT ve DEPOLAMA

3-4 günde bir defa hasat olgunluğuna gelmiş fasulye meyveleri toplanır. Hasatta bitkinin zarar görmemesine özen gösterilir. Baklalar yukarıya doğru çekilerek koparılır. Baklaları aşağıya doğru koparmaya çalışmak bitkiye zarar verir. Hasat edilen fasulyelerde meyvelerin pazarlanmaya kadar muhafazası önem taşır. Hasattan sonra meyvelerin gölge bir yerde, yüksek rutubetli (%80`in üzerinde) bir ortamda korunarak su kaybetmeleri önlenmelidir. Aksi halde hızla su kaybederek pörsürler, Pazar değerini kaybederler. %80`in üzerindeki nem içeren ortamlarda 4-5 ºC`de 8-10 gün süre ile muhafaza edilebilir .

GÜBRELEME

Fasulye topraktaki humus miktarının yüksek olmasından hoşlanır. Özellikle kumlu topraklarda humus daha çok önem kazanır. Bu yüzden fasulyeye organik gübre rahatça bol verilebilir ve dönüme 4-6 ton ahır gübresi atılmalıdır. Daha fazla humus bitkide kuvvetli vejetatif gelişme yapar, çiçek oluşumuna olumsuz etkide bulunarak meyve verimini azaltır. Fasulyelerin besin gereksinmesi dönüme saf olarak 4-6 kg azot, 6 kg fosfor ve 8 kg potasyumdur. DILLINGEN (1956), bodur fasulyelere dönüme saf 6,5 kg azot, 5,5 kg potasyum, 2 kg fosfor ve 6 kg kalsiyum; çalı fasulyelerde 11 kg azot, 8,4 kg potasyum, 2,5 kg fosfor 13 kg kalsiyum verileceğini yazmaktadır. FILSTER (1966), azotlu gübrelerle yaptığı bir araştırmada 6 çeşit bodur fasulye çeşidine, dönüme saf 0, 2, 3, 8 ve 12 kg azot vermiştir. Bütün çeşitlerde dönüme 2 ve 4 kg saf azotun hem bitki gelişmesine ve hem de verime olumlu etki yaptığını, kontrol 0 kg azot karşısında % 5-10 verim artışı sağladığını, bazı çeşitlerde ise azotun 8 ve 12 kg’a çıkartılmasının daha uygun sonuçlar verdiğini, bazılarında ise 8 ve 12 kg azota çıkmakla verimin düştüğünü olumsuz etki yaptığını tespit etmiştir. Fasulyenin azotlu gübreye olan isteği çiçeklenme ile hasat devresi arasında en yüksek seviye çıkar. Meyve bağlamadan sonra, özellikle tohum teşekkülünde fosfor ve potasyum gereksinmesi artar.